Józef Jagielski był wyjątkową postacią w historii Wieliczki, gdzie przyszedł na świat 22 lutego 1890 roku. Jego życie, tragicznie zakończone 3 października 1951 roku, obfitowało w różnorodne role, które odegrał na rzecz społeczności lokalnej.
W trakcie swojej kariery Jagielski pełnił funkcję nauczyciela oraz aktywnie angażował się w działania społeczne, co uczyniło go szanowanym członkiem społeczności. W latach 1934–1939 pełnił również obowiązki burmistrza Wieliczki, co podkreśla jego znaczący wpływ na rozwój miasta.
Jako zesłaniec, Jagielski przeszedł przez trudne doświadczenia, które nie przeszkodziły mu w kontynuowaniu pracy na rzecz innych. Po trudnych latach, spędzonych z dala od ojczyzny, zorganizował szkołę dla polskich uchodźców w Tengeru, w Afryce Wschodniej, co pokazuje jego niezłomnego ducha i zaangażowanie w edukację.
Życiorys
„Józef Jagielski to postać, która zapisała się na kartach historii jako nauczyciel i społecznik. W 1909 roku uzyskał dyplom w Seminarium Nauczycielskim Męskim, które mieściło się w Krakowie, po czym rozpoczął swoją długą i owocną karierę zawodową jako nauczyciel. W trakcie I wojny światowej pełnił służbę w armii austriackiej, co nie było łatwym doświadczeniem. W 1917 roku zawarł związek małżeński ze Stanisławą Porębską (1889–1964), również związana zawodowo z nauczaniem.
W dokumentach archiwalnych z placówki edukacyjnej w Rozdzielu można znaleźć zapiski, które potwierdzają, że Stanisława zaczęła uczyć w tej szkole od roku 1918, a zaledwie rok później objęła stanowisko kierowniczki. Z kolei od roku szkolnego 1919/20 również Józef Jagielski związał się z tą edukacyjną instytucją. W Rozdzielu przyszedł na świat ich syn Stanisław. Jednakże, krótko po rozpoczęciu pracy w tej wsi, w 1920 roku, Józef zdecydował się na powrót do Wieliczki.
W Wieliczce otrzymał posadę nauczyciela w Powszechnej Szkole Męskiej im. Jana Kantego, która obecnie funkcjonuje jako Szkoła Podstawowa nr 2. W latach 1929–1934 pełnił tam funkcję kierownika szkoły. Uczył także w Prywatnym Seminarium Żeńskim, a ponadto był prezesem lokalnego ogniska Związku Nauczycielstwa Polskiego, co podkreśla jego aktywność na niwie edukacyjnej.
W 1934 roku Józef Jagielski uzyskał mandat w radzie miejskiej i został jednogłośnie wybrany burmistrzem Wieliczki, co potwierdzało jego autorytet w lokalnej społeczności. Pełnił tę funkcję do momentu wybuchu II wojny światowej. W 1935 roku, podczas trwającego strajku górników w kopalni soli, zaangażował się w mediacje pomiędzy zarządem kopalni oraz strajkującymi, co pokazuje jego zdolność do podejmowania istotnych działań społecznych.
We wrześniu 1939 roku, w obliczu trudnej sytuacji, został ewakuowany do Lwowa. Po zajęciu miasta przez sowieckie wojska, odmówił przyjęcia obywatelstwa ZSRR, co narażało go na dalsze niebezpieczeństwa. W 1940 roku został zesłany razem z żoną i trójką dzieci na Ural, gdzie pracował m.in. przy wyrębie lasów. Dzięki układowi Sikorski-Majski, Józef Jagielski zyskał wolność i dołączył do formowanej 5 Dywizji Piechoty. Transportowany wraz z nią do Iranu, przez Indie dotarł do Afryki Wschodniej.
W obozie uchodźców w Tengeru, wraz z rodziną, zaangażował się w organizację polskiej szkoły, a również pełnił rolę inspektora szkolnego dla innych takich obozów w regionie. Po likwidacji polskiego osiedla w 1947 roku, Józef podjął decyzję o powrocie do ojczyzny. Jego działalność edukacyjna oraz społeczna w dużym stopniu wpłynęła na rozwój lokalnej społeczności.
Na zakończenie warto wspomnieć, że Józef Jagielski został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce (sektor X-1-22), gdzie spoczywa jako zasłużony obywatel.
Przypisy
- a b Cmentarz komunalny w Wieliczce - wyszukiwarka osób pochowanych [online], wieliczka.grobonet.com [dostęp 17.02.2021 r.]
- Gmina Żegocina - Zasłużeni Dla Ziemi Żegocińskiej - Marcin Marian Jagielski [online], archiwum.zegocina.pl [dostęp 09.07.2020 r.]
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi na polu pracy zawodowej i społecznej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Sebastian Krupka | Giza Frenkel | Andrzej Pułło | Michał Major | Mikołaj Mleczko z Wieliczki | Stanisław Fischer | Andrzej Kordecki | Stanisław Skoczylas | Jan Wojciech Zabłocki | Kazimierz Sochaniewicz | Adam Gadomski (geograf) | Stefan Barbacki | Władysław Ptak | Teofil Katra | Lena Küchler-Silberman | Aleksandra CieślikowaOceń: Józef Jagielski (nauczyciel)