Teofil Katra


Teofil Katra, urodzony 23 listopada 1901 roku w Wieliczce, a zmarły 22 stycznia 1983 roku w Łodzi, był znaczącą postacią w dziedzinie edukacji i turystyki.

Pełnił rolę nauczyciela geografii w łódzkich gimnazjach oraz liceach, gdzie przekazywał swoją pasję do nauk przyrodniczych młodzieży.

Oprócz pracy dydaktycznej, Katra zaangażował się w czynności krajoznawcze, pełniąc również rolę opiekuna dla uczniów, którzy interesowali się turystyką i eksploracją regionów Polski.

Studia i praca zawodowa

Teofil Katra studiował na renomowanej uczelni w Krakowie, a dokładniej na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie skoncentrował się na geografii. Po zakończeniu swojego kształcenia rozpoczął karierę zawodową jako nauczyciel w gimnazjum w Krakowie. W 1936 roku zdecydował się na przeprowadzkę do Łodzi i tam kontynuował swoją pasję pedagogiczną, nauczał m.in. w Gimnazjum Zimowskiego.

W czasie okupacji niemieckiej w Łodzi zaangażował się w działalność tajnego nauczania, przyczyniając się do edukacji młodzieży w trudnych warunkach. Niestety, na przełomie kwietnia i maja 1944 roku został aresztowany. Po aresztowaniu był przetrzymywany w więzieniu policyjnym przy ul. S. Sterlinga 16, a następnie 5 czerwca przewieziony do więzienia przejściowego na Radogoszczu. 6 lipca tego samego roku trafił do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, z którego powrócił po wojnie.

Po powrocie do Łodzi z obozu, Teofil Katra wrócił do pracy nauczycielskiej, ucząc geografii m.in. w VIII Liceum Ogólnokształcącym im. A. Asnyka w Łodzi. Jego zadania obejmowały m.in. organizowanie wycieczek, dzięki czemu młodzież mogła poznawać otaczający ją świat. W 1952 roku zmienił miejsce pracy, a działalność w Szkolnym Kole Geograficzno-Turystycznym przejął Wacław Krawczyk.

W latach 60. XX wieku kontynuował nauczanie geografii i astronomii w XIX Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza, gdzie współorganizował Szkolny Ośrodek Krajoznawczo-Turystyczny, nawiązując owo współdziałanie z tym ośrodkiem przez wiele lat.

Działalność społeczna pozazawodowa

Teofil Katra, osobowość niezwykle aktywna na polu działalności społecznej, w 1933 roku zdecydował się na dołączenie do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Krakowie. Jako osoba pracująca w Łodzi, zaangażował się w Łódzki Oddział tego towarzystwa, angażując się w jego działalność. Po zakończeniu II Wojny Światowej, kiedy to doszło do fuzji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z Polskim Towarzystwem Krajoznawczym, stał się członkiem nowo utworzonego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w 1951 roku.

W ramach swoich działań, Katra był aktywnym uczestnikiem Komisji Krajoznawczej Łódzkiego Oddziału, w którego to ciałach pełnił funkcję przewodniczącego w latach 1966–1973. Od 1960 roku wspólnie z Janiną Gemel oraz Ireną Szwalm podjął się zadania prowadzenia pierwszej inwentaryzacji krajoznawczej powiatu łódzkiego, co miało ogromne znaczenie dla lokalnego dziedzictwa.

W roku 1969, po utworzeniu Oddziału Nauczycielskiego PTTK w Łodzi, Katra stał się jednym z jego działaczy. Jego praca koncentrowała się głównie na szkoleniu nauczycieli oraz programowaniu różnorodnych imprez turystyczno-krajoznawczych, które promowały lokalną kulturę i historię. Dodatkowo, od 1976 roku był zaangażowany w Komisję Seniorów przy Zarządzie Wojewódzkim PTTK w Łodzi, a łączył swoje siły również z Związkiem Nauczycielstwa Polskiego oraz Polskim Towarzystwem Schronisk Młodzieżowych, co świadczy o jego szerokich zainteresowaniach i wszechstronności działania.

Teofil Katra znalazł miejsce swojego ostatniego spoczynku na cmentarzu katolickim na Radogoszczu w Łodzi, pozostawiając po sobie bogaty dorobek społeczny oraz inspirację dla przyszłych pokoleń.

Odznaczenia

Teofil Katra był osobą, która zdobyła liczne odznaczenia i wyróżnienia za swoją działalność. Do najbardziej znaczących z nich należą:

  • medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • złota honorowa odznaka PTTK,
  • złota odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki”,
  • złota odznaka Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych,
  • złota odznaka Polskiego Towarzystwa Geograficznego,
  • i inne odznaczenia związkowe oraz PTTK-owskie.

Przypisy

  1. Jadwiga Kop, Maria Kucharska Teofil Katra – nauczyciel geografii, organizator tajnych kompletów w: Tradycje i współczesność łódzkich szkół średnich, Łódzkie Towarzystwo Naukowe Łódź brw ISBN 83-87749-50-8, s. 223.
  2. Sergiusz Jaskiewicz, Mieczysław Woźniakowski, Iskry w podziemiu. Relacje i gawędy z dziejów tajnego nauczania w Łodzi i na Ziemi Łódzkiej w latach 1939–1945. Łódź 1971 (rozdz. „Cichy front”), s. 118–130.
  3. Halina Batorowicz, Bohaterowie nie są zmęczeni; [w:] „Głos Robotniczy” (Łódź), 25.11.1957 r., nr 281, s. 3.
  4. „Łódź w Ilustracji” 11.06.1939 r., nr 22, s. 6.

Oceń: Teofil Katra

Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:22