Aleksandra Cieślikowa

---

Życiorys

Aleksandra Cieślikowa to wybitna postać w dziedzinie onomastyki, która posiada bogate doświadczenie i osiągnięcia. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim, a po zakończeniu studiów rozpoczęła pracę w Pracowni Słownika Staropolskich Nazw Osobowych PAN, gdzie podjęła współpracę z Witoldem Taszyckim. W marcu 1990 roku zdobyła stopień doktora nauk humanistycznych w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie, na podstawie rozprawy dotyczącej derywacji paradygmatycznej w staropolskiej antroponimii. Swoją habilitację uzyskała w listopadzie 1990 roku, wykorzystując monografię poświęconą staropolskim odapelatywnym nazwom osobowym, która ukazała się w 1990 roku. W 1997 roku otrzymała tytuł profesora zwyczajnego.

Od 1958 roku Cieślikowa pracowała w Zakładzie Onomastyki Polskiej, który wówczas był częścią Zakładu Językoznawstwa PAN, później IBL PAN oraz Instytutu Języka Polskiego PAN. W trakcie swojej kariery zajmowała różnorodne stanowiska, w tym asystenta, adiunkta dokumentacji naukowej oraz docenta, aż w końcu osiągnęła status profesora. W marcu 1992 roku objęła kierownictwo Pracowni Antroponimicznej IJP PAN.

Jako badaczka, skoncentrowała się na procesach kształtowania się nazw własnych, zarówno historycznych, jak i współczesnych. Jej prace obejmowały m.in. imiona, nazwiska, przezwiska oraz nazwy miejscowe. Dodatkowo badała interakcje między nazwami własnymi a zjawiskami kulturowymi, społecznymi oraz obyczajowymi. Cieślikowa prowadziła również badania etymologiczne, rekonstruując antroponimię prasłowiańską i wyjaśniając genezę imion oraz nazwisk.

Od 1960 roku była aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Jej wkład w życie akademickie i organizacyjne był znaczący. Zajmowała różne kluczowe pozycje, takie jak:

• sekretarz Zespołu Antroponimicznego przy Komisji Onomastycznej od 1985 roku,
• członek Komisji Językoznawstwa od 1993 roku,
• członek Komisji Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych przy Ministerstwie Administracji od 1994 roku,
• sekretarz Komisji Onomastyki Polskiej przy Komitecie Językoznawstwa od 1994 roku,
• członek ICOS (International Council of Onomastic Sciences) od 1994 roku,
• zastępca przewodniczącej Komisji Onomastyki Słowiańskiej PTJ od 1998 roku,
• przewodnicząca Komisji Językoznawstwa PAN od 2003 roku,
• przewodnicząca Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych od października 2004 roku,
• członek Rady Języka Polskiego od 2004 roku,
• członek zarządu Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego od 2004 roku,
• członek Komisji Kultury Języka przy Komitecie Językoznawstwa,
• członek Komisji Teorii Języka.

W dorobku Cieślikowej znajduje się wiele publikacji naukowych, które wyróżniają się jakością i znaczeniem. Do jej najważniejszych prac należą:

• Mały słownik odmiany nazw własnych. Kraków. 2008,
• Słownik staropolskich nazw osobowych, I–VI pod red. W. Taszyckiego, Wrocław 1965–1981; VII (Suplement) pod red. M. Malec, Wrocław 1984–1987,
• Derywacja paradygmatyczna w staropolskiej antroponimii, Kraków 1992,
• Index a tergo do Słownika staropolskich nazw osobowych pod red. A. Cieślikowej i M. Malec, Kraków 1993,
• Odapelatywne nazwy osobowe, Kraków 2000, Suplement, Kraków 2002,
• Mały słownik odmiany nazw własnych. Kraków 2002,
• Słowiańska onomastyka. Encyklopedia, Warszawa–Kraków 2002,
• Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej. Profesor Kazimierz Rymut. (1935–2006),
• Przegląd Humanistyczny. Kilka uwag o zmianach znaczeniowych i słowotwórstwie (nazwotwórstwie) onimów, 2006,
• Aleksandra Cieślikowa, Barbara Czopek-Kopciuch. Toponimia i oronimia, 2001.

Aleksandra Cieślikowa zmarła i została pochowana na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie, w kwaterze L1-1-25, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskiej onomastyce.

---

Oceń: Aleksandra Cieślikowa

---