Stanisław Jamka

---

Życiorys

Stanisław Jamka przyszedł na świat w rodzinie Józefa. Jego kariera wojskowa rozpoczęła się w czasie I wojny światowej, gdy zaciągnął się do Legionów Polskich. Awansował na stopień kaprala, służąc w 2 pułku piechoty, będąc częścią II Brygady. W późniejszym czasie pełnił również funkcję w kompanii telegraficznej Komendy Legionów Polskich. W miarę postępów w służbie, został mianowany plutonowym, a następnie sierżantem, wykonując obowiązki dowódcy sekcji telegraficznej oraz dowódcy taborów.

Po kryzysie przysięgowym, dołączył do Polskiego Korpusu Posiłkowego, gdzie znowu zezałuszył w kompanii telegraficznej. Jednak w połowie lutego 1918 podczas nieudanego przekroczenia frontu pod Rarańczą, został aresztowany przez Austriaków i osadzony w obozie w Szeklence. Po pewnym czasie, został wcielony do c. i k. armii, gdzie skierowano go na front włoski.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Stanisław Jamka przystąpił do Wojska Polskiego. W grudniu 1918, w stopniu podchorążego, był członkiem Oddziału Telefonicznego Naczelnego Dowództwa Galicji Wschodniej, uczestnicząc w wojnie polsko-bolszewickiej.

3 maja 1922 roku, został zweryfikowany jako kapitan z datą starszeństwa do 1 czerwca 1919 roku, zajmując 7. lokatę w korpusie oficerów łączności, z 1 pułkiem łączności jako swoją jednostką macierzystą. Uzyskał wtedy tytuł adiutanta sztabowego. W roku 1923 pełnił służbę w Oddziale IV Sztabu Generalnego, pozostając oficerem nadetatowym 1 pułku łączności w Zegrzu oraz pełniąc zadania związane z wojskowym komisarzem łączności.

1 listopada 1924 roku, został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie jako słuchacz Kursu normalnego 1924–1926. 1 grudnia 1924 roku, awansował na majora z datą starszeństwa na 15 sierpnia 1924 roku oraz 1. lokatą w korpusie oficerów łączności. Po ukończeniu kursu, 11 października 1926 roku, otrzymał dyplom oficera Sztabu Generalnego i przydział do 1 pułku łączności w Zegrzu, gdzie objął stanowisko dowódcy II batalionu.

31 października 1927 roku, ponownie przeniesiono go do Oddziału IV Sztabu Generalnego. W grudniu 1929 roku, został skierowany do 2 pułku łączności w Jarosławiu na dowódcę batalionu. W czerwcu 1930, w tym samym garnizonie, objął dowództwo batalionu w 3 pułku piechoty Legionów. W październiku 1932 roku, przeniesiono go do 10 Dywizji Piechoty w Łodzi na stanowisko szefa sztabu.

Od października 1935 do lipca 1939, zajmował stanowisko dowódcy 7 batalionu telegraficznego w Poznaniu, uzyskując awans na podpułkownika ze starszeństwem z 19 marca 1937 roku oraz 2. lokatą w korpusie oficerów łączności. Wkrótce potem, 25 sierpnia 1939 roku, znalazł się w sztabie Armii „Modlin” jako dowódca łączności podczas kampanii wrześniowej. 5 września wczesnym rankiem, sztab armii został nagle przeniesiony z Modlina do Jabłonny, co miało dramatyczne skutki dla oddziałów łączności, które straciły sprzęt w drodze.

Generał Emil Krukowicz-Przedrzymirski skrytykował dowódcę łączności, ppłk. dypl. Stanisława Jamkę, za poważne zaniedbania w organizacji łączności w czasie przerzutu. Jamka jednak wykazał, że przerwy w łączności były wynikiem działań nieprzyjaciela i zobowiązał się do jak najszybszego przywrócenia sprawności sieci łączności. Niestety, sytuacja ta wpłynęła na jego zdrowie i po kilku dniach ciężkiej pracy, zachorował na serce, co zakończyło się hospitalizacją.

Po wybuchu II wojny światowej, w czasie okupacji sowieckiej, Stanisław Jamka został aresztowany i osadzony w Obozie NKWD w Starobielsku. Wiosną 1940 roku, pomimo jego zasług, został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, a jego ciało potajemnie pochowano w zbiorowej mogile w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku, w miejscu tym funkcjonuje oficjalny Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Stanisław Jamka figuruje na Liście Starobielskiej NKWD jako osoba nr 3970.

Warto również zauważyć, że jego bratem był Władysław Jamka (1898–1983), który również był oficerem łączności Wojska Polskiego oraz absolwentem Wyższej Szkoły Wojennej.

Upamiętnienie

Na cmentarzu w rodzimej Wieliczce, w kwaterze IX b, zlokalizowany jest symboliczny grób Stanisława Jamki, który stanowi hołd dla jego życia i dokonań.

W dniu 5 października 2007 roku, minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, postanowił pośmiertnie awansować go na stopień pułkownika. Ta ważna decyzja została oficjalnie ogłoszona 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie ceremoni „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

W ramach społecznej inicjatywy „Katyń… pamiętamy” oraz „Katyń… Ocalić od zapomnienia”, 3 maja 2010 roku zasadzono Dąb Pamięci, który oddaje hołd Stanisławowi Jamce i został posadzony na cmentarzu komunalnym w Wieliczce.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Jamka został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które świadczą o jego znaczącej roli w polskiej historii oraz zaangażowaniu w walkę o niepodległość kraju.

• Krzyż Niepodległości – 4 lutego 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2 maja 1923,
• Krzyż Walecznych – przyznany trzykrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi.

---

Oceń: Stanisław Jamka

---