Jerzy Mieczysław Hojarczyk, znany również pod pseudonimem „Biały”, to postać, która wpisała się w historię Polski jako znaczący major intendent. Urodził się 10 kwietnia 1894 roku w Wieliczce i zmarł 5 stycznia 1951 roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w militarnym dziedzictwie kraju.
Hojarczyk był absolwentem wyższych studiów wojskowych, co było rzadkością w czasach, w których żył. Jego doświadczenie i umiejętności przyczyniły się do sukcesów, jakie osiągnął podczas swojej służby wojskowej w Polskim Wojsku. Jako wyraz uznania dla jego zasług, został odznaczony Orderem Virtuti Militari, zaszczytnym wyróżnieniem przyznawanym za męstwo na polu bitwy.
Życiorys
Jerzy Hojarczyk był osobą, której życie związane było z bogatymi tradycjami rodzinnymi. Był synem Jana, urzędnika magistratu w Wieliczce, oraz Stefanii z Bretschneiderów. Jego edukacja rozpoczęła się w roku 1904, kiedy to uczęszczał do gimnazjum w Podgórzu, a następnie kontynuował naukę w III Gimnazjum w Krakowie, gdzie w 1912 roku zdał maturę. Po ukończeniu szkoły średniej zdecydował się na studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W latach 1912–1914, Hojarczyk stał się aktywnym członkiem Związku Strzeleckiego w Wieliczce, co miało istotny wpływ na jego dalsze życie. 7 sierpnia 1914 roku zastał powołany do służby jako sierżant w grupie 37 członków Związku Strzeleckiego, która weszła w skład 1 kompanii V batalionu I Brygady Legionów Polskich. Jego udział w wojnie okazał się niezwykle dramatyczny – 25 grudnia 1914 roku odniósł poważne rany w obie ręce oraz bark podczas bitwy pod Łowczówkiem.
Po bitwie, Jerzy Hojarczyk trafił do rosyjskiej niewoli, gdzie spędził niemal dwa i pół roku w obozie jenieckim w Samarze, od 26 grudnia 1914 do 17 marca 1917. Po powrocie do Polski, pełnił służbę w macierzystej jednostce, a następnie, 17 listopada 1918 roku, objął stanowisko kapitana w 5 pułku piechoty.
1 czerwca 1921 roku znajdował się w baonie zapasowym 5 pp Leg., a jego oddziałem macierzystym był Wojskowy Okręgowy Zakład Gospodarczy Nr 1 w Warszawie-Powązkach. 3 maja 1922 roku został potwierdzony w stopniu kapitana, ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 roku. W kolejnych latach Hojarczyk pełnił różnorodne funkcje w administracji wojskowej, w tym w 1 Okręgowym Szefostwie Intendentury w Warszawie oraz w 2 Okręgowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Lublinie.
W grudniu 1934 roku Jerzy Hojarczyk został przeniesiony do Szefostwa Intendentury Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie, gdzie zajął stanowisko kierownika referatu. 27 czerwca 1935 roku uzyskał awans na majora w korpusie oficerów intendentów. Od 15 listopada 1935 roku pełnił również funkcję skarbnika Okręgu Lubelskiego Ligi Morskiej i Kolonialnej.
Na początku II wojny światowej, w 1939 roku, pełnił służbę w Departamencie Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych. W tym okresie napisał pracę na temat Związków Strzeleckich w obwodzie wielickim 1912–1914. We wrześniu 1939 roku został internowany w Rumunii, a następnie przekazany Niemcom i osadzony w Oflagu VI E w Dorsten. 17 września 1940 roku jego los zmienił się kolejny raz, gdy został przeniesiony do Oflagu VI B w Dössel, gdzie w 1947 roku przeszedł wylew krwi do mózgu. Po tej traumatycznej sytuacji Jerzy Hojarczyk wrócił do Polski, gdzie zmarł w 1951 roku.
Ordery i odznaczenia
Jerzy Hojarczyk, wybitna postać, został odznaczony wieloma zaszczytnymi wyróżnieniami i medalami, które podkreślają jego odwagę oraz zasługi dla kraju. Poniżej znajduje się szczegółowa lista odznaczeń, które otrzymał w swojej karierze wojskowej:
- krzyż srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6572,
- krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931),
- krzyż Walecznych (otrzymany trzykrotnie),
- złoty krzyż zasługi (18 lutego 1939),
- srebrny krzyż zasługi (10 listopada 1928),
- medal pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- odznaka za Rany i Kontuzje,
- odznaka „Za wierną służbę”.
Te odznaczenia stanowią testament jego poświęcenia i oddania dla ojczyzny, a także dokumentują ważne momenty w dziejach Polski, w których brał czynny udział.
Przypisy
- Lilianna Lipka, Legioniści w niewoli, [w:] „Kurier Tuchowski” nr 12 (86), 12.2019 r., s. 8–9.
- Jadwiga Duda, W 90-tą rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości (1918–2008) udział Wieliczan w walce o niepodległość [w:] „Biuletyn Wielicki”, z. 76, 2008 r., s. 13.
- Rybka i Stepan 2006, s. 440.
- Sprawozdanie Okręgu Lubelskiego Ligi Morskiej i Kolonialnej w Lublinie za Rok 1935, wyd. Lublin 1936, s. 6.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 9 z 28.06.1935 r., s. 72.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 14 z 22.12.1934 r., s. 270.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 316.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 774, 790.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 42, 1160, 1198.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 78, 1277, 1317.
- Lista starszeństwa 1922, s. 382.
- Spis oficerów 1921, s. 488, 653, tu jako Jerzy Ezechiel Hojarczyk-Biały.
- Straty.
- M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- Bąbiński 1929, s. 81.
- Lista absolwentów 1883–1939.
- data śmierci w Bazie Nekrologów Warszawskich.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Witold Sokołowski (podpułkownik żandarmerii) | Edward Okulski | Władysław Antos | Lech Wróblewski | Jan Tatara | Leopold Piątkiewicz | Bogumił Nowotny | Adam Rychel | Stanisław Jamka | Mieczysław Łapa | Michał Szerszeniewicz | Jan Komarnicki (1894–1940) | Stanisław ScheuringOceń: Jerzy Hojarczyk