Jan Tatara

Wojsko i służby mundurowe

Jan Tatara, urodzony 30 listopada 1897 roku w Wieliczce, a zmarły 24 października 1930 roku pod Drobinem, to postać o ważnym znaczeniu w historii Wojska Polskiego.

Pełnił on rolę podpułkownika dyplomowanego kawalerii, co świadczy o jego wysokich kwalifikacjach wojskowych oraz znacznym doświadczeniu w dowodzeniu jednostkami militarnymi.

Jako jeden z nielicznych wojskowych, Jan Tatara był odznaczony Orderem Virtuti Militari, co podkreśla jego męstwo oraz oddanie w służbie dla ojczyzny.

Życiorys

„Jan Tatara urodził się 30 listopada 1897 roku w Wieliczce. W swoim młodzieńczym okresie, jeszcze jako uczeń gimnazjum, zaangażował się w działalność ruchu strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej przerwał studia na kierunku rolniczym i zdecydował się wstąpić do 2 pułku piechoty Legionów Polskich. W wyniku walk w czasie kampanii karpackiej został ciężko ranny. Po długiej rehabilitacji, przydzielono go do 5 szwadronu ułanów pod dowództwem porucznika Józefa Dunin-Borkowskiego, gdzie awansował na podoficera.

Od roku 1918, Jan Tatara brał udział w walkach w 9 pułku ułanów na froncie ukraińskim oraz wołyńskim. Dzięki swoim umiejętnościom i odwadze jako dowódca 3 szwadronu, wyróżnił się w boju pod Kilikijowem oraz Żółtańcami. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza, z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku, uzyskując 98. lokatę w korpusie oficerów jazdy, przemianowanego w 1924 roku na kawalerię. Po zakończeniu konfliktu zbrojnego, pozostał w aktywnej służbie w macierzystym pułku.

W 1923 roku objął stanowisko komendanta kadry szwadronu zapasowego 9 pułku ułanów w Stanisławowie, a już w roku następnym przejął funkcję dowódcy szwadronu zapasowego tego samego pułku. 1 grudnia 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dnia 15 sierpnia 1924 roku oraz 24. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. 2 listopada 1927 roku rozpoczął studia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, biorąc udział w Kursie Normalnym 1927–1929. 23 sierpnia 1929 roku, po pomyślnym ukończeniu kursu, uzyskał dyplom oficera dyplomowanego i został przydzielony do Oddziału II Sztabu Głównego, gdzie objął stanowisko szefa Ekspozytury Nr 3.

Na podpułkownika został awansowany z datą starszeństwa na 1 stycznia 1930 roku, uzyskując 5. lokatę w korpusie oficerów kawalerii. Już 29 stycznia 1930 roku, został przeniesiony do Oddziału II Sztabu Głównego w Warszawie, gdzie objął obowiązki szefa wydziału. Niestety, oblicze jego kariery zakończyło się tragicznie. Zmarł w piątek, 24 października 1930 roku, około godziny 7:30, pod Drobinem, w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku drogowym, do którego doszło na szosie gdańskiej. Sprawca wypadku, porucznik rezerwy Stanisław Zaćwilichowski, nie dostosował prędkości do trudnych warunków panujących na drodze, co doprowadziło do dramatycznego zdarzenia.

Porucznik Zaćwilichowski zmarł tego samego dnia o 17:40 w Szpitalu Ujazdowskim z powodu ran odniesionych w wypadku. Inny uczestnik incydentu, szofer Zawistowski, odniósł jedynie drobne potłuczenia. Obaj oficerowie podróżowali do Grudziądza, gdzie mieli zeznawać jako świadkowie w procesie o szpiegostwo przed Wojskowym Sądem Okręgowym Nr VIII. Proces odbył się bez ich obecności, a oskarżony Bronisław Fude został skazany na 11 lat ciężkiego więzienia, utratę praw obywatelskich na 10 lat oraz grzywnę w wysokości 50 tys. zł.

Pochówek pułkownika Tatar był miał miejsce 28 października 1930 roku na Cmentarzu Obrońców Lwowa. Pożegnał go w imieniu pracowników Ekspozytury Oddziału II Sztabu Głównego kapitan Jan Żychoń. Jan Tatara pozostawił po sobie żonę i córkę. W maju 1932 roku, w miejscu wypadku, odsłonięto pomnik dla upamiętnienia pułkownika Tatary oraz porucznik Zaćwilichowskiego. Podczas uroczystości, Jan Karczewski odczytywał list od byłego premiera Kazimierza Bartla.

W dotychczasowej karierze, podpułkownik Tatara był również autorem publikacji „Zarys historii wojennej 9-go Pułku Ułanów”, wydanej w 1929 roku w Warszawie.

Ordery i odznaczenia

W życiu każdego bohatera, odznaczenia i wyróżnienia odgrywają kluczową rolę, ukazując nie tylko jego poświęcenie, ale również zasługi na polu chwały. Jan Tatara, jako znakomity przedstawiciel swojego pokolenia, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które podkreślają jego nieustraszone działania.

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3358,
  • Krzyż Niepodległości (pośmiertnie, 6 czerwca 1931),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 8 listopada 1930),
  • Krzyż Walecznych (dwukrotnie),
  • Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
  • Odznaka za Rany i Kontuzje.

Te wyróżnienia świadczą o jego niezwykłej odwadze i determinacji w walce o wolność oraz niepodległość swojej ojczyzny.

Przypisy

  1. „Polska Zbrojna” (R.10, nr 293), Warszawa , 25.10.1930 r., s. 3.
  2. Straszna katastrofa samochodowa pod Płońskiem, „Gazeta Bydgoska” nr 249 z 26.10.1930 r., s. 2.
  3. Sensacyjna rozprawa sądowa o szpiegostwo w Grudziądzu, „Gazeta Bydgoska” nr 250 z 28.10.1930 r., s. 2.
  4. Straszna katastrofa samochodowa pod Drobinem, „Ilustrowany Kurier Codzienny” nr 290, 26.10.1930 r., s. 6.
  5. Katastrofa samochodowa, „Kurier Warszawski” nr 292 z 24.10.1930 r., wydanie wieczorne, s. 13.
  6. Zgon por. Stanisława Zaćwilichowskiego, „Kurier Warszawski” nr 293 z 25.10.1930 r., wydanie poranne, s. 2.
  7. Pogrzeb Zasłużonych Synów Ojczyzny, „Polska Zbrojna” nr 296 z 28.10.1930 r., s. 3.
  8. Pogrzeb ś.p. ppłk. dypl. Jana Tatary, „Polska Zbrojna” nr 299 z 31.10.1930 r., s. 4.
  9. a b Śp. ppłk dypl. Jan Tatara, „Panteon Polski” nr 73, 11.1930 r., s. 15-16.
  10. M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu bezpieczeństwa Państwa”.
  11. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  12. Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 08.06.1922 r., Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 160.
  13. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24.09.1921 r., s. 252, 916.
  14. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17.12.1924 r., s. 736.
  15. Rocznik Oficerski 1923, s. 617, 679.
  16. Rocznik Oficerski 1924, s. 559, 600.
  17. Rocznik Oficerski 1928, s. 329, 340.
  18. Rocznik oficerów kawalerii 1930, s. 58, 71.
  19. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29.01.1930 r., s. 34.
  20. Zbiory NAC on-line [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 10.04.2018 r.]
  21. Na podstawie fotografii.

Oceń: Jan Tatara

★★★★★
Średnia ocena:4.65 Liczba ocen:13