W artykule tym skupimy się na postaci Michała Jana Szerszeniewicza, urodzonego 5 lutego 1897 roku w Wieliczce. Jego życie, pełne pasji i zaangażowania, zakończyło się tragicznie w wiosennych dniach 1940 roku, gdzie padł ofiarą zbrodni katyńskiej.
Michał Szerszeniewicz był kapitanem żandarmerii Wojska Polskiego. Jego historia stała się symbolem wielu tragicznych losów Polaków, którzy w trudnych czasach II wojny światowej stracili życie w wyniku sowieckiego terroru.
Życiorys
Urodziny Michała Szerszeniewicza miały miejsce 5 lutego 1897 roku w Wieliczce, w rodzinie Piotra i Antoniny z Nadzyńskich. W latach 1913–1914 przyłączył się do Związku Strzeleckiego w Limanowej. Jego kariera wojskowa rozpoczęła się 14 września 1914, kiedy to wstąpił do 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich.
Po pewnym czasie, 15 listopada 1915, zdecydowano o jego zwolnieniu z Legionów, a Michał został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii. Po kilku latach, 2 maja 1917, znów zasilił szeregi Legionów Polskich. W 1918 roku znalazł się w II Korpusie Polskim stacjonującym w Rosji. W trakcie bitwy pod Kaniowem 11 maja 1918, niestety, dostał się do niewoli niemieckiej, co skutkowało jego osadzeniem w obozie jeńców w Güstrow.
Po zakończeniu I wojny światowej, od 24 lutego 1919 służył w Żandarmerii Okręgu Generalnego Warszawa, a dwa lata później, od 1922 roku, stał się częścią 1 Dywizjonu Żandarmerii w Warszawie. Michał był absolwentem Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy. 15 sierpnia 1928 roku, Prezydent RP nadał mu stopień podporucznika z datą starszeństwa 15 sierpnia 1928, przyznając mu 4. lokatę w korpusie oficerów żandarmerii. Wkrótce potem został skierowany do 3 Dywizjonu Żandarmerii w Grodnie, gdzie sprawował funkcję dowódcy plutonu żandarmerii w Lidzie.
W lipcu 1929 roku, Michał przeszedł do kadry oficerów żandarmerii i został przeniesiony do Dywizjonu Szkolnego Żandarmerii w Grudziądzu. Jego dalsza kariera obejmowała stanowisko instruktora w Centrum Wyszkolenia Żandarmerii, gdzie służył od 1 stycznia 1930. 2 grudnia 1930 roku awansował na porucznika z datą starszeństwa 1 stycznia 1931 oraz 4. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii. Z dniem 30 stycznia 1934 roku, Michał został przesunięty w CWŻand. z 1. do 3. kompanii.
W październiku 1934 roku, Michał został przysłany do 1 Dywizjonu Żandarmerii na pozycję dowódcy plutonu w Dęblinie. Został mianowany na stopień kapitana z datą starszeństwa 19 marca 1939, z zajmowaną lokatą 2. w korpusie oficerów żandarmerii. 24 sierpnia 1939 roku, w trakcie mobilizacji, objął wzniosłą funkcję szefa służby żandarmerii 28 Dywizji Piechoty.
W trakcie tragicznych wydarzeń kampanii wrześniowej 1939 roku, po sowieckiej agresji na Polskę, Michał w niewyjaśnionych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Był przetrzymywany w obozie w Starobielsku, gdzie wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie. Jego ciało spoczęło w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, która od 17 czerwca 2000 roku jest oficjalnie znana jako Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Michał Szerszeniewicz figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod numerem 3813.
5 października 2007 roku, minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, podjął decyzję o pośmiertnym awansowaniu Michała na stopień majora. Ogłoszenie tego awansu miało miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
Michał Szerszeniewicz, uznany za wybitną postać, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego zaangażowanie w dzieło odzyskiwania niepodległości oraz działalność społeczną.
- Krzyż Niepodległości – przyznany 9 listopada 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych,
- Srebrny Krzyż Zasługi – otrzymany w 1938 roku „za zasługi na polu pracy społecznej”,
- Brązowy Krzyż Zasługi,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Medal Zwycięstwa,
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych.
Przypisy
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 59 [dostęp 14.10.2024 r.]
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 03.02.2022 r.]
- Żołnierze Niepodległości : Szerszeniewicz Michał. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 03.02.2022 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 556.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 834.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 284.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 535.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11.11.1938 r., s. 54.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 06.07.1929 r., s. 196.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 15.08.1928 r., s. 274, 283.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 03.12.1930 r., s. 340.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22.12.1934 r., s. 269.
- Suliński 2015 ↓, s. 57, 58, jako por. Michał Szerszunowicz.
- Suliński 2015 ↓, s. 138.
- Suliński 1996 ↓, s. 26.
- Suliński 1996 ↓, s. 34.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 291, 824.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 668, 678.
- M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jerzy Hojarczyk | Witold Sokołowski (podpułkownik żandarmerii) | Edward Okulski | Władysław Antos | Lech Wróblewski | Jan Tatara | Leopold Piątkiewicz | Bogumił Nowotny | Adam Rychel | Stanisław Jamka | Jan Komarnicki (1894–1940) | Stanisław Scheuring | Mieczysław ŁapaOceń: Michał Szerszeniewicz