Maria Helena Miączyńska

Kultura i sztuka

Maria Helena Miączyńska, znana również z panieńskiego nazwiska Strzelecka, to postać o wyjątkowym dorobku artystycznym, która przyszła na świat 5 kwietnia 1870 roku w Wieliczce. Jej działalność w dziedzinie muzyki i pedagogiki sprawiła, że stała się uznaną osobą w środowisku artystycznym.

Była sopranem dramatycznym, co czyniło ją niezwykle cenioną śpiewaczką. W okresie swojej kariery osiągnęła wiele sukcesów, ale oprócz sceny, wyróżniała się również jako nauczycielka śpiewu, przekazując swoją wiedzę i doświadczenie młodszym pokoleniom artystów. Niestety, daty jej śmierci nie są do końca pewne, przyjmuje się, że zmarła około roku 1932.

Życie rodzinne

Maria Helena Miączyńska, urodzona 5 kwietnia 1870 roku w Wieliczce, pochodziła z rodziny o silnych korzeniach górniczych. Jej ojcem był Stanisław Oksza-Strzelecki, który pełnił funkcję starszego radcy górniczego, natomiast jej matką była Maria Helena z Żuk-Skarszewskich. Stanisław Oksza-Strzelecki przyszedł na świat 29 sierpnia 1833 roku w Bochni, a jego żona 6 września 1839 roku w Siedlcach.

W okolicach roku 1902 Maria wyszła za mąż za hrabiego Władysława Miączyńskiego, jednak ich szczęście nie trwało długo, ponieważ po zaledwie roku stała się wdową. Dodatkowo, Maria Helena miała również ciekawe powiązania rodzinne, ponieważ była ciotką znanego aktora i reżysera, Czesława Strzeleckiego-Krugera, który urodził się 11 września 1897 roku w Zagórzu Starym, niedaleko Sanoka.

Kariera artystyczna w Małopolsce

Maria Helena Miączyńska rozpoczęła swoją artystyczną podróż, nabywając umiejętności śpiewu we Lwowie pod okiem uznanej nauczycielki, Adeliny Paschalis-Souvester. Jej edukacja muzyczna kontynuowana była w Wiedniu, gdzie studia ukończyła w renomowanej szkole u Pauliny Lucca. W dążeniu do perfekcji kształciła się u znakomitych mistrzów w Mediolanie, w tym u Ricci-Sabatelli.

Artystka zadebiutowała w operze Rossiniego w Wenecji, gdzie wykonała rolę primadonny w takich operach jak „Tosca” oraz „Dama Pikowa”. Przez pewien czas w Polsce występowała pod nazwiskiem Helena Strzelecka, wykonując arie operowe i pieśni podczas występów w Krakowie (4.05.1895 oraz 10.11.1898) oraz Zakopanem (11.01.1903).

W 1906 roku powróciła do kraju, dając szereg koncertów solowych, a także współpracując z Krakowskim Chórem Akademickim przy dwóch występach (18.05.1906 i 8.04.1908). Jej kariera artystyczna obejmowała także występy w Tarnowie (9.10.1907) oraz w Warszawie (17.01.1909) i Krakowie (31.10.1909).

Wkrótce po tych sukcesach Maria Helena Miączyńska zaczęła realizować swoją pasję pedagogiczną, prowadząc klasę śpiewu solowego najpierw w Krakowie od 1909 roku, a następnie w Przemyślu, gdzie wykładała w latach 1910-1914.

Pobyt w Poznaniu

W okresie po zakończeniu I wojny światowej, Maria Helena Miączyńska zdecydowała się na przeniesienie do Poznania, co miało znaczący wpływ na jej dalszą karierę artystyczną. W tym czasie, artystka posługiwała się podwójnym imieniem: Maria Helena. Możliwe, że był to sposób na odróżnienie się od hrabiny Heleny Miączyńskiej z Będlewa, położonego w pobliżu Poznania. W programach z popisów jej uczniów oraz uczennic, które miały miejsce w latach 1923-1928, można znaleźć oba imiona artystki, co podkreśla jej obecność w życiu muzycznym miasta.

Maria Helena pełniła rolę profesora śpiewu w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu od 1920 do 1922 roku. Po odejściu z tego stanowiska postanowiła założyć prywatną szkołę śpiewu, którą prowadziła od 1923 do 1929. Szkoła ta przyciągnęła wielu studentów, a coroczne popisy jej uczniów i uczennic były wydarzeniami gromadzącymi miłośników muzyki. Popisy te miały formę publicznych egzaminów i były regularnie komentowane w prasie, zdobywając uznanie wśród krytyków.

W repertuarze wokalnym jej uczniów znajdowały się zarówno dzieła mistrzów europejskich, jak i utwory współczesnych polskich kompozytorów. Jako nauczycielka, korzystała z umiejętności znanych pianistów, w tym prof. Feliksa Nowowiejskiego, prof. Stanisława Sauera oraz Olgi Karpackiej. Współpracowali oni z Miączyńską, występując razem z własnym repertuarem podczas koncertów organizowanych przez jej szkołę.

Warto również wspomnieć, że Maria Helena Miączyńska była ciotką aktora i reżysera Czesława Strzeleckiego-Krugera, którego barytonowy głos kształciła w czasach jego występów w Teatrze Nowym w Poznaniu. Strzelecki-Krugera dwukrotnie brał udział w popisach organizowanych przez jej szkołę w latach 1924 i 1925. W październiku 1929 roku objęła klasę śpiewu w Poznańskim Instytucie Muzycznym, którego założycielem był Eugeniusz Sokołowski.

Miączyńska miała bliskie relacje z rodziną Feliksa Nowowiejskiego. Ich znajomość sięga zapewne czasów, kiedy artystka mieszkała w Krakowie. W Poznaniu często bywała na okolicznościowych przyjęciach, gdzie spotykała się z przedstawicielami ówczesnego życia muzycznego oraz artystycznego. O tych spotkaniach wspomina Kazimierz Nowowiejski w swojej książce „Pod zielonym Pegazem”, wydanej w 1971 roku.

Ocena dokonań artystycznych

Na podstawie analizy dokonanej przez krytyka muzycznego Michała Toepfera, można stwierdzić, że Miączyńska potrafiła efektywnie przekazywać swoim uczniom wiedzę oraz technikę włoskiego bel canta, którą nabyła podczas swojego kształcenia muzycznego. Umiejętności, jakie zdobyły jej uczennice, zaowocowały ich sukcesami koncertowymi tuż po zakończeniu nauki.

W nadchodzących latach wiele z nich poszło dalej, kontynuując swoją pracę jako nauczycielki muzyki i śpiewu w szkołach muzycznych na terenie Poznania.

Znane uczennice

Na przestrzeni lat uczennice znane z występów muzycznych i kulturalnych miały znaczący wpływ na rozwój sztuki w Polsce. Warto przyjrzeć się sylwetkom niektórych z nich.

  • Łucja Pieprzówna, znana ze swoich występów w 1929 roku, zaczęła swoją karierę jako nauczycielka śpiewu od 1932 roku,
  • Maria Piechocka, która wyszła za mąż za Donata, brała udział w audycjach radiowych w 1930 roku oraz koncertowała w Ostrowie Wlkp. w 1931 roku. Pełniła również rolę nauczycielki muzyki w Wielkopolskim Studium Muzycznym w latach 1951-1971,
  • Bogna Milska-Schechtlowa, wystąpiła w 1929 roku, a także w radiu, prezentując pieśni rosyjskie oraz koncert poświęcony pamięci M. Karłowicza, który miał miejsce 24 lutego 1931 roku. Nauczała w Państwowej Szkole Muzycznej od 1949 roku,
  • Natalia Radlińska-Kwiczalowa, która miała swój debiut w 1923 roku, zorganizowała recital kameralny w 1931 roku. Od 1952 roku, uczyła śpiewu w Poznaniu, gdzie kształciła m.in. Mieczysława Dondajewskiego,
  • Włodzimiera Jarochowska, aktywna jako wykonawczyni w latach 1929 oraz 1930,
  • Maria Gąsiorowska, uczestniczyła w występach w 1929 oraz 1930 roku, a jej talent zyskał uznanie w Teatrze Wielkim.

Każda z tych artystek przyczyniła się do wzbogacenia polskiej kultury i muzyki, pozostawiając trwały ślad w historii.

Przypisy

  1. Leszek Mazepa, Szkolnictwo muzyczne Lwowa w okresie austriackim (1772–1918), w: „Musica Galiciana”, t. 1, 1997. Rzeszów, Wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej, s. 102.
  2. Stefan Stuligrosz, 50 lat Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu, „Kronika Miasta Poznania. Kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania” 1971, 01.03.1971 r.
  3. Kazimierz Nowowiejski, Pod zielonym pegazem, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1971, s. 71, 73, 96, 181.
  4. „Goniec Wielkopolski” nr 227, 02.10.1929 r., anons o klasie śpiewu H. Miączyńskiej.
  5. „Goniec Wielkopolski” R. 47. nr 52, z 26.02.1924 r., w dziale: Kronika Józef Reiss, Almanach muzyczny Krakowa 1780–1914, Nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1939. Reiss pisze: „18.05.1906 Helena Miączyńska Strzelecka, Primadonna opery weneckiej”, s. 137.
  6. J. Reiss, Almanach muzyczny Krakowa 1780–1914, Nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 1939. s. 126, Koncert H. Strzeleckiej 04.05.1895 r., Kraków.
  7. „Czas” nr 257 z dn. 10.11.1898 r.
  8. „Przegląd Zakopiański”, organ Zw. Przyjaciół Zakopanego z dn. 17.01.1903 r. V, nr 3(181) Koncert 11.01.1903 r.
  9. „Słowo Polskie” nr 233 r. XI, recenzja 27.05.1906 r. z koncertu H. Miączyńskiej w Krakowie 19.05.1906 r.
  10. Józef Życzkowski, „Gaudeamus igitur…” Biuletyn: „Krakowski Chór Akademicki” zał. w 1878, Występ Chóru Akademickiego ze współudziałem Heleny Miączyńskiej, śpiewaczki operowej scen włoskich 18.05.1906 r., 08.04.1908 r.
  11. „Pogoń” 06.10.1907 r. nr 40 Tarnów, Ruchliwe Tow. Muzyczne.
  12. „Głos Warszawski” 15.01.1909 r., „Wieczór muzyki Chopina i pieśni Moniuszki”.
  13. „Nowa Reforma”, 20.10.1909 r., zapowiedź koncertu 31.10.1909 r.
  14. „Nowa Reforma”, Kraków, anonse: z dn. 25.08.1909 r., 13.09.1909 r.

Oceń: Maria Helena Miączyńska

★★★★★
Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:22